Başlamadan önce yorumlarda GitHub linklerinizi paylaşarak takip listesi oluşturabiliriz. İlk olarak ben başlatıyorum.
GitHub Nedir?
GitHub, yazılım dünyasında sıkça duyulan ve yaygın olarak kullanılan bir platformdur. Geliştiriciler için oluşturulmuş olan bu sürüm kontrol ve işbirliği aracısı, projelerin yönetimi ve geliştirilmesi işlerini büyük ölçüde kolaylaştırmaktadır. GitHub, temelinde git sürüm kontrol sistemine dayanmaktadır, bu sayede geliştiriciler, kodlarını depolayabilir, düzenleyebilir ve farklı sürümler arasında geçiş yapabilirler.
Sürüm kontrol sistemi, yazılım projelerinde yapılan değişikliklerin takibini sağlar ve geliştirme sürecinin daha düzenli ve kontrollü bir şekilde yönetilmesini mümkün kılar. GitHub’a yüklenen projeler, versiyonlar halinde saklanır ve her yeni değişiklik bir ‘commit’ adı verilen işlemle kaydedilir. Bu yapı, geliştiricilerin geçmiş değişiklikleri inceleyebilmesine ve gerektiğinde geri dönebilmesine olanak tanır.
GitHub’un bir diğer önemli özelliği ise işbirliğini kolaylaştırmasıdır. Farklı geliştiriciler aynı projede aynı anda çalışabilir ve birbirlerinin kodlarına erişebilirler. Bu özellik, özellikle açık kaynak projelerinde büyük avantaj sağlar. Açık kaynak projeler, dileyen herkesin katkıda bulunabileceği ve kod bazına erişebileceği projelerdir. GitHub, bu projelerin merkezi bir yerde toplanmasını ve yönetilmesini kolaylaştırır. Bu da, yazılım dünyasında inovasyon ve işbirliğinin artmasına katkıda bulunur.
Genel olarak, GitHub, sürüm kontrol ve işbirliği ihtiyaçlarını karşılayan modern bir platformdur. Hem bireysel geliştiriciler hem de ekipler için sunduğu kapsamlı araçlar sayesinde, yazılım geliştirme süreçlerini daha etkili ve verimli hale getirir. Bu nedenle, GitHub rehberi yazılımcılar arasında oldukça değerli bir kaynak olarak görülmektedir. Platformun sunduğu farklı özelliklere ve terimlere hakim olmak, projelerin başarılı bir şekilde yönetilmesi için büyük önem taşır.
GitHub Hesabı Oluşturma ve Kurulum
GitHub, yazılım geliştiriciler için kod yönetimini ve iş birliğini kolaylaştıran güçlü bir platformdur. GitHub rehberi niteliğindeki bu bölümde, öncelikle GitHub’a nasıl kayıt olunacağını ve bir hesap oluşturulacağını adım adım inceleyeceğiz. Ayrıca yerel bilgisayarınıza Git kurulumunu, SSH anahtarlarının eklenip kullanılmasını ve GitHub ile bilgisayar arasında bağlantının nasıl sağlanacağını detaylı şekilde açıklayacağız.
Öncelikle, GitHub hesabı oluşturmak için GitHub’ın resmi web sitesine gitmeniz gerekmektedir. Ana sayfanın sağ üst köşesindeki “Sign up” düğmesine tıklayarak kayıt işlemine başlayabilirsiniz. Kayıt formunda sizden kullanıcı adı, e-posta adresi ve güçlü bir şifre gibi temel bilgileri girmeniz istenecektir. Bu bilgileri girdikten sonra “Create account” düğmesine tıklayarak hesabınızı oluşturabilirsiniz.
GitHub hesabınızı oluşturduktan sonra, yerel bilgisayarınıza Git kurulumu gerçekleştirmelisiniz. Bunun için ilk adım, Git resmî web sitesine giderek işletim sisteminize uygun olan Git sürümünü indirmektir. İndirme işlemi tamamlandıktan sonra kurulum sihirbazını takip ederek Git’i bilgisayarınıza kurabilirsiniz. Kurulum tamamlandıktan sonra komut istemcisinde git --version komutunu yazarak kurulumun başarılı olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
SSH anahtarlarının eklenmesi ve kullanımı, GitHub ile güvenli bir bağlantı kurmak için gereklidir. SSH anahtarı oluşturmak için komut istemcisinde ssh-keygen -t rsa -b 4096 -C "email@example.com" komutunu kullanabilirsiniz. Bu komut, e-posta adresinizle ilişkili güçlü bir RSA anahtarı oluşturacaktır. Ardından, oluşturulan anahtarın içeriğini kopyalamak ve GitHub hesabınıza eklemek için cat ~/.ssh/id_rsa.pub komutunu kullanabilirsiniz. GitHub’da “Settings” > “SSH and GPG keys” kısmından “New SSH key” düğmesine tıklayarak bu anahtarı ekleyebilirsiniz.
Son adım olarak, GitHub ile yerel bilgisayarınız arasında bağlantıyı doğrulamak için komut istemcisinde ssh -T git@github.com komutunu çalıştırabilirsiniz. Bu komut doğru çalışıyorsa, bağlantınız başarıyla kurulmuş demektir.
Adımları takip ederek GitHub hesabınızı başarıyla oluşturabilir, yerel bilgisayarınıza Git’i kurabilir, SSH anahtarlarını ekleyip kullanabilir ve güvenli bir bağlantıyı sağlayabilirsiniz. Bu kapsamlı GitHub rehberi sayesinde, GitHub’ı daha verimli kullanmaya hemen başlayabilirsiniz.
Git ve GitHub’ın Temel Terimleri
GitHub rehberi içinde, Git ve GitHub’da karşılaşılan temel terimleri bilmek büyük önem taşır. İşte bu bağlamda sıkça kullanılan bazı terimlerin tanımları ve açıklamaları:
Repository (Depo): Bir repository, projelerinizi barındırdığınız, dosyalarınızı ve klasörlerinizi organize ettiğiniz bir yerdir. GitHub üzerinde her proje bir repository içinde saklanır.
Clone (Klon): Klonlama, bir repository’yi yerel bilgisayarınıza kopyalama işlemidir. Bu sayede projeyi kendi ortamınızda geliştirmeniz ve değişikliklerinizi takip edebilmeniz mümkün olur.
Commit (İşleme): Commit, dosya veya dizinde yapılan değişikliklerin, versiyon kontrol sistemi tarafından kaydedilmesidir. Her commit, belirli bir değişiklik kümesini temsil eder ve proje tarihçesini oluşturur.
Push (Gönderme): Push, yerel depoda yapılan commit’leri, uzak (remote) depo üzerine yükleme işlemidir. Bu adım, yapılan değişikliklerin herkes tarafından erişilebilir olmasını sağlar.
Pull (Çekme): Pull, bir uzak depo üzerindeki değişiklikleri, yerel depoya çekme işlemidir. Bu sayede, diğer geliştiricilerin yaptığı değişiklikleri yerel ortamınıza entegre edersiniz.
Branch (Dallanma): Branch, bir depodaki ana gelişim hattından ayrılan ve bağımsız olarak değişikliklerin yapıldığı bir kopyadır. Yeni özellikler üzerinde çalışmak, hataları düzeltmek için dallanmalar oluşturulur.
Merge (Birleştirme): Merge, bir branch içerisinde yapılan değişikliklerin, ana daldaki sürümle birleştirilmesi işlemidir. Bu, geliştiricilerin birlikte çalışmasını sağlar ve projelerin evrimini izlemeye yardımcı olur.
Fork (Çatallama): Fork, GitHub üzerindeki bir başkasının projesinin kişisel hesabınıza bir kopyasını yapmaktır. Bu, projelere katkıda bulunmak isteyenler için sıklıkla tercih edilir.
Pull Request (Çekme İsteği): Pull request, bir fork veya branşta yaptığınız değişikliklerin, orijinal projeye geri entegre edilmesi için yapılan istektir. Bu işlem, proje yöneticilerinin değişiklikleri değerlendirmesini ve onaylamasını sağlar.
Git ve GitHub üzerinde bu temel terimleri hakim bir şekilde kullanmak, yazılım geliştirme sürecinizi daha verimli ve etkili hale getirecektir. Bu dil, GitHub rehberi doğrultusunda herhangi bir projenizde karşılaşabileceğiniz ortak terminolojiyi kapsar.
Proje Oluşturma ve Yönetme
GitHub’da yeni bir repository oluşturmak, yazılım projelerini yönetmek için ilk adımdır. Proje başlatma süreci, hem bireysel hem de takım çalışmaları için büyük önem taşır. İlk olarak, GitHub hesabınıza giriş yapmanız ve profil sayfanızda yer alan “New Repository” butonuna tıklamanız gerekmektedir. Bu butona tıkladığınızda, proje adını ve opsiyonel olarak bir açıklama ekleyebileceğiniz bir sayfaya yönlendirilirsiniz. Repository’nin özel veya genel olup olmayacağına karar verin ve ardından “Create Repository” butonuna tıklayarak işlemi tamamlayın.
Proje oluşturulduktan sonra, ilgili kod dosyalarını eklemek için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bilgisayarınızdaki mevcut bir projeyi GitHub’a yüklemek için terminal veya komut satırını kullanmak en yaygın yaklaşımdır. İlk olarak repository’inizin URL’sini kopyalayın ve terminalde projenizin bulunduğu dizine giderek şu komutları çalıştırın:
git init
git remote add origin [repository URL'niz]
git add .
git commit -m "Initial commit"
git push -u origin master
Bu adımlarla, yeni oluşturulan repository’e projenizi yüklemiş olursunuz.
Projenizi yönetirken, GitHub’ın sunduğu çeşitli araç ve özelliklerden faydalanabilirsiniz. Örneğin, “Commit” işlemi, yapılan değişikliklerin izlenmesini sağlar. Bir dosya üzerinde değişiklik yaptıktan sonra, bu değişikliği geçerli kılmak için terminalde aşağıdaki komutları kullanarak commit işlemi gerçekleştirebilirsiniz:
git add [değişen dosya]
git commit -m "Değişiklik açıklaması"
Buna ek olarak, GitHub’da pratik bir şekilde iş takibi ve sorun yönetimi için “Issues” ve “Project Board” araçlarını kullanabilirsiniz. Issues, sorunları ve görevleri listeleyip, yönetmenizi sağlar, Project Board ise projedeki görevlerin nasıl ilerlediğini görsel olarak takip etmenize olanak tanır.
Son olarak, GitHub rehberi kapsamında, collaboration yani iş birliği özelliklerine de değinmek gerekir. Takım üyelerinizin projeye katkıda bulunmasını sağlamak ve kodlarını incelemek için “Pull Request” fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Bu işlem, değişikliklerin ana kod tabanına entegre edilmeden önce gözden geçirilmesini sağlar. Bu tür işlevler, GitHub’ın yazılım geliştirme süreçlerini daha organize ve verimli kılmasında büyük rol oynar.
Fork ve Pull Request Kullanımı
GitHub rehberi kapsamında, birçok yazılımcının projelere katkıda bulunma sürecinin temel taşları olan fork ve pull request kavramları öne çıkar. Bir projeyi fork etmek, bir kullanıcının diğer bir kullanıcının GitHub deposunu kopyalayıp kendi GitHub hesabına taşımasına denir. Bu işlem, orijinal projeye müdahale etmeden değişiklik önerisi yapmanın ilk adımıdır ve özellikle açık kaynak projelerde oldukça yaygındır.
Fork işlemi gerçekleştikten sonra, projede değişiklikler yapmaya başlayabilirsiniz. Değişiklikleri tamamladıktan sonra, bu güncellemeleri orijinal projeye geri göndermek için ‘pull request’ oluşturmanız gerekir. Pull request, projenize eklemeler yapma veya düzeltmeler getirme yöntemlerinizin değerlendirilmesi adına orijinal repo sahibi veya ekibi tarafından incelenmesini sağlar. Bu süreç, projelere katkıda bulunma açısından oldukça önemli olup, toplulukların gelişimine büyük katkı sağlar.
GitHub rehberi çerçevesinde, pull request oluşturmanın adımları şu şekildedir:
1. Forkladığınız projeye değişiklik yapın. Düzenlemeler bittikten sonra commit işlemi gerçekleştirin.
2. GitHub üzerinde, fork ettiğiniz projenin sayfasına gidin ve ‘New Pull Request’ butonuna tıklayın. Bu adım, değişikliklerinizi orijinal projeye göndermenin kapısını açar.
3. Pull request başlığını ve açıklamasını girin. Yaptığınız değişikliklerin detaylı ve açıklayıcı bir şekilde anlatılmasına dikkat edin.
4. Pull request’i oluşturun. Bu işlem, orijinal proje sahiplerine değerlendirme ve onay aşamasına geçme fırsatı verir.
GitHub üzerinde topluluk içinde iş birliği yapmak, fork ve pull request işlevlerinin etkin kullanımıyla oldukça verimli hale gelir. Açık kaynaklı projelere katkıda bulunmak, sadece bireysel olarak değil, yazılım dünyasının genelini daha iyiye taşımak anlamına gelir. GitHub rehberi, bu süreçlerin düzenli ve etkili bir şekilde yürütülmesine olanak tanır ve yazılım geliştirme dünyasındaki ekip çalışmasının ana sigortalarından biri haline gelir.
Branch (Dal) Yönetimi
Branch (dal) yönetimi, GitHub rehberindeki temel konulardan biridir ve yazılım geliştiricilerine büyük esneklik sağlar. Kendi dallarınızı oluşturarak yeni özellikler ekleyebilir, deneme yapabilir ve ana koda zarar vermeden değişiklikleri test edebilirsiniz. Branch oluşturmak ve yönetmek, ekip çalışmasını geliştirmek ve projeleri efektif şekilde sürdürmek için kritik öneme sahiptir.
Bir branch oluşturmak için, öncelikle projenizin ana deposunda olduğunuzdan emin olun. Terminalde veya GitHub’ın kullanıcı arayüzünde, ‘git branch ‘ komutunu kullanarak yeni bir branch oluşturabilirsiniz. Daha sonra ‘git checkout ‘ komutunu kullanarak bu branch’e geçiş yapabilirsiniz. Sistem, yeni branch’i ve mevcut branch’in durumunu gösterecektir.
Branch’ler arasında geçiş yapmak, üzerinde çalıştığınız kodun farklı versiyonlarına geçiş yapmanızı sağlar. Bunun için terminalde ‘git checkout ‘ komutunu kullanabilirsiniz. Bu işlem, mevcut branch’ı değiştirir ve o branch’teki dosya yapısını yansıtır. Özellikle birden fazla geliştiricinin aynı proje üzerinde çalıştığı durumlarda, bu tür geçişler geliştirme süreçlerini hızlandırır ve hata olasılığını minimuma indirir.
Branch’ler arasında değişiklikleri birleştirme (merge) işlemi de yaygın bir pratiktir. Başarılı bir geliştirme sürecinin ardından, yeni branch’i ana branch (genellikle ‘main’ veya ‘master’) ile birleştirmek istersiniz. Bu işlem için ‘git merge ‘ komutunu kullanarak istenen branch’i mevcut branch ile birleştirebilirsiniz. Eğer herhangi bir çakışma (conflict) oluşursa, Git konsolu sizi bilgilendirir ve çakışmaları manuel olarak çözmenizi ister.
Son olarak, branch’lerinizi düzenli aralıklarla kontrol etmeli ve artık kullanılmayan dalları temizlemelisiniz. Bu düzenli temizlik işlemi, depo yönetimini kolaylaştırır ve proje üzerindeki karmaşıklığı azaltır. ‘git branch -d ‘ komutunu kullanarak eski veya gereksiz branch’leri silebilirsiniz. Bu komut, dalın yerel kopyasını siler, ancak aynı işlemi uzaktaki depo üzerinde de yapmak için ‘git push origin –delete ‘ komutunu kullanmanız gerekecektir.
Bu şekilde, branch yönetimi ve dal birleştirme işlemleri doğru bir şekilde yapılarak, projeler daha sağlam temellere oturtulabilir ve geliştirici ekipleri daha uyumlu çalışabilir. GitHub rehberi kapsamında branch yönetimi konusunu öğrenmek, yazılım projelerinin daha etkili bir şekilde sürdürülmesine olanak tanır.
GitHub Actions ve CI/CD Entegrasyonu
GitHub Actions, yazılım geliştirme süreçlerini otomatikleştirmek ve yönetmek için güçlü bir araçtır. Özellikle sürekli entegrasyon (CI) ve sürekli teslimat (CD) süreçlerine entegre edilerek projelerin daha verimli bir şekilde geliştirilmesi sağlar. GitHub rehberi niteliğindeki bu bölümde, GitHub Actions kullanarak CI/CD entegrasyonu nasıl yapıldığını ve otomasyon süreçlerinin nasıl yönetildiğini ele alacağız.
Öncelikle, GitHub Actions ile iş akışları oluşturmak oldukça basittir. İş akışları, projelerin belirli olaylar tetiklendiğinde belirli görevleri yerine getirmesi amacıyla tanımlanan süreçlerdir. Örneğin, bir ‘push’ işlemi gerçekleştiğinde ya da bir ‘pull request’ açıldığında çeşitli görevler çalışabilir. Bu görevler YAML dosyaları aracılığıyla tanımlanır. Bu dosyalar içerisinde belirli adımlar yer alır, ve bu adımlar her bir görevi tanımlar.
CI süreci kapsamında, kaynak kodun her değişikliğinde testlerin otomatik olarak çalıştırılması büyük önem taşır. Bu sayede, yeni kod eklemeleri mevcut kod ile uyumlu olup olmadığı konusunda hızlıca geri bildirim sağlar. GitHub Actions, bu süreçte çeşitli test çerçeveleri ve araçlarıyla entegre olarak otomatik testlerin çalıştırılmasını mümkün kılar.
CD süreci ise, kodun otomatik olarak dağıtılmasıyla ilgilidir. GitHub Actions ile, başarılı bir CI sürecinin ardından, kodun otomatik olarak belirlenen ortamlar üzerinde dağıtılması sağlanabilir. Bu ortamlar, geliştirme, test ve üretim gibi farklı aşamalarda olabilir. Dağıtım süreçleri de yine YAML dosyaları aracılığıyla yapılandırılabilir ve bu sayede sürekli teslimat süreçleri kolayca yönetilebilir.
GitHub Actions ve CI/CD entegrasyonu, yazılım geliştirme yaşam döngüsünü hızlandırır ve hatasız hale getirir. Bu entegrasyon süreci boyunca dikkat edilmesi gereken temel kavramları anlamak ve uygun iş akışlarını oluşturmak, projelerin başarısı için kritik öneme sahiptir.
GitHub İpuçları ve En İyi Uygulamalar
GitHub, yazılım geliştiricileri için karmaşık projeleri yönetmeyi kolaylaştıran, işbirliğine dayalı bir platformdur. Daha verimli çalışma yöntemleri ve projelerin düzeni için bazı önemli ipuçları ve en iyi uygulamalar bulunmaktadır.
İlk olarak, projenizin okunabilirliğini ve düzenliliğini artırmak için README dosyası oluşturmak çok önemlidir. Detaylı bir README dosyası, projenizin amacını, kurulum adımlarını ve kullanım talimatlarını içerir. Bu, yeni katkıda bulunanların projeye daha hızlı adapte olmasına yardımcı olur.
Buna ek olarak, commit mesajlarınızı anlamlı ve açıklayıcı tutmak, takım üyeleri arasındaki iletişimi güçlendirir ve projenin evrimini izlemeyi kolaylaştırır. Aynı zamanda düzenli aralıklarla commit yaparak değişikliklerinizi küçük parçalara bölmek, sorunları daha kolay tespit etmeyi sağlar ve geri dönüşleri daha yönetilebilir kılar.
Güvenlik açısından, projenizde kişisel bilgileri ve kritik güvenlik anahtarlarını paylaşmaktan kaçının. Bu tür bilgileri saklamanın veya paylaşmanın en güvenli yolu, GitHub gizli bilgilerini (secrets) veya çevre değişkenlerini kullanmaktır. Ek olarak, düzenli olarak şifrelerinizi güncelleyerek ve iki faktörlü kimlik doğrulamayı etkinleştirerek hesabınızın güvenliğini artırabilirsiniz.
Git ve GitHub komutlarını etkili kullanmak da önemlidir. Örneğin, ‘branches’ ve ‘tags’ kullanarak farklı geliştirme ve üretim sürümlerini ayırabilir, gerektiğinde eski sürümlere dönmek kolaylaşır. ‘Pull Request’ (çekme isteği) ve ‘Code Review’ (kod incelemesi) süreçlerini kullanarak projelerdeki değişiklikleri gözden geçirmek ve onaylamak, kod kalitesini artırır ve hata oranını düşürür.
Son olarak, projelerinizde ‘issue’ (sorun) ve ‘project boards’ (proje panoları) kullanarak görevlerinizi organize edebilirsiniz. Bu araçlar, takım içinde iş bölümü yapmayı ve mevcut görevlerin durumunu takip etmeyi kolaylaştırır.
GitHub rehberi ve bu ipuçlarıyla, projelerinizi daha verimli, düzenli ve güvenli bir şekilde yönetebilirsiniz.
GitHub Linkim: https://github.com/eyupfurkantuylu/
Kullanıcı adım: eyupfurkantuylu